Afty - jak się ich pozbyć?

Zazwyczaj nie oznaczają poważnych problemów ze zdrowiem, ale są bolesne, uciążliwe i z całą pewnością nie należy ich lekceważyć. Zwłaszcza, gdy jest ich wiele i mają skłonność do nawrotów.

Zaczerwienienie, a w środku biała plamka - tak wygląda afta, czyli wirusowa nadżerka błony śluzowej jamy ustnej.
Afty mogą występować pojedynczo lub kilka na raz niemal na całej powierzchni jamy ustnej (na języku, dziąsłach, policzkach, a także na migdałach). Przebieg choroby trwa nawet do dwóch tygodni. Ranom towarzyszy duży ból, pieczenie utrudniające jedzenie (zwłaszcza kwaśnych i słonych pokarmów), niekiedy dochodzi do tego gorączka, powiększenie węzłów chłonnych (szczególnie, gdy afta umiejscowiona jest pod językiem) i ogólne złe samopoczucie.

Mimo licznych badań wciąż nie wiadomo, co jest głównym czynnikiem powodującym nadżerkę błony śluzowej jamy ustnej. U wielu osób może być ona efektem uszkodzenia mechanicznego (np. przygryzienia czy zatarcia szczoteczką do zębów). Nieraz przyczyną mogą być uszkodzenia spowodowane aparatem ortodontycznym, który co prawda jest odpowiednio wyprofilowany, wciąż jednak pozostaje ciałem obcym w ustach. Afty często pojawiają się u osób mających skłonności do nagminnego przygryzania warg czy wewnętrznych stron policzków. Właśnie z takiej ranki może wytworzyć się afta.

Znaczącą  rolę w zachorowaniach na aftozę odgrywa także czynnik genetyczny. Około 30% cierpiących na to schorzenie ma w rodzinie kogoś borykającego się z podobnym problemem. Jeśli zaś u obydwojga rodziców pojawiają się afty, istnieje 90% ryzyka, że zachoruje również ich dziecko.

Jednym z czynników powstawania wykwitów jest niedobór kwasu foliowego, żelaza, witaminy B12 oraz zaburzenia hormonalne. Dlatego też, na aftozę częściej zapadają kobiety, u których tego typu braki są powszechniejsze, niż u mężczyzn. Afty mogą być również wywoływane przez różnego rodzaju choroby, infekcje, czy kuracje antybiotykowe. Czasem na powstawanie aft wpływ mają konserwanty dodawane do żywności. Nie bez winy jest także kontakt z brudnymi rzeczami (np. wkładanie brudnych rąk do buzi, jedzenie niedomytych owoców).

 Najlepszym sposobem uniknięcia nadżerek błony śluzowej jest eliminowanie czynników, które je wywołują. Nalezy zatem szczególnie dbać o higienę jamy ustnej oraz całego otoczenia, myć ręce, owoce i warzywa, naczynia i sztućce, którymi jemy. W okresach jesieni i wiosny warto dostarczać organizmowi niezbędne witaminy i minerały. W trakcie i po kuracji antybiotykami dobrze jest pamiętać o przyjmowaniu probiotyków, które pomogą zachować prawidłową florę fizjologiczną  w przewodzie pokarmowym.

Jeśli jednak afty pojawią się w naszej buzi, bez farmaceutyków raczej się nie obejdzie. Pomogą one uśmierzyć ból, zniwelują pieczenie i przyspieszą gojenie ranki. W aptekach dostępne są leki bez recepty w różnej postaci (maści, krople, plasterki).  Leczenie można wspomagać płukankami np. z szałwi, która ma działanie antyseptyczne.

Jeżeli samodzielne leczenie nie przynosi rezultatów, wymierną pomoc uzyskamy w gabinecie stomatologicznym.
Jeśli afty nagminnie powracają, trzeba doszukiwać się głębszych przyczyn ich powstawania - warto się dokładnie przebadać, aby wykluczyć choroby ogólnoustrojowe.